Krościeniacy na wakacjach cd...
W niedzielę 22 sierpnia wraz z ks. Janem wybraliśmy się do Poczajowa. To niewielkie miasteczko położone malowniczo na grzbiecie wyniosłego wzgórza opodal Podkamienia, między Brodami a Krzemieńcem, słynie jako ośrodek pielgrzymkowy tak prawosławnych jak grekokatolików. Ogromna Ławra Poczajowska jest interesującym, wysokiej klasy zabytkiem, wg legendy na szczycie góry objawiła się Najświętsza Bogurodzica w słupie ognia, pozostawiająca na skale swój ślad. W miejscu tym mieli się osiedlić w niewielkich pieczarach mnisi prawosławni już w XIII wieku. Stopniowo rosła sława miejsca, któremu w 1527 roku król Zygmunt I Stary nadał specjalny przywilej. Przełom w rozwoju klasztoru nastąpił w 1597 roku, kiedy sędzina Łucka Anna z Konińskich Hojska, podarowała mu ikonę Matki Boskiej otrzymaną od patriarchy Neofita.
W 1648 roku Ewa i Teodor Domaszewscy, właściciele Poczajowa, ufundowali nową cerkiew pw. św. Trójcy – o charakterze obronnym [....] Dzięki temu oraz, zgodnie z prawosławna tradycją, dzięki pojawieniu się Matki Boskiej i bł. Hioba (przełożony klasztoru żyjący 1550 – 1651) klasztor obronił się w 1675 roku przed Turkami i Tatarami.
W 1720 roku przejęli klasztor bazylianie, których można określić unickimi jezuitami dążącymi do unifikacji z Rzymem, czego efektem było ukoronowanie w 1773 r. obrazu Matki Boskiej papieskimi koronami.
Niezwykle zasłużoną dla klasztoru osoba był też wojewoda bełski i starosta kaniowski, Mikołaj Bazyli Potocki, który aby odpokutować za swoje bujne życie wstąpił do klasztoru w 1759 a zmarł w nim w 1782.
Po powstaniu listopadowym w ramach represji popowstaniowych odebrano klasztor bazylianom i zwrócono prawosławnym. Od tego czasu pod "czułą" opieką carów, od których otrzymał spore sumy i miano ławry, klasztor staje się za sprawą mnicha Witalista kierującego wydawnictwem Ławry, ośrodkiem ziejącym nienawiścią do Polaków i katolicyzmu.
Po I wojnie światowej w granicach niepodległej Polski klasztor funkcjonuje jako twierdza prawosławia m.in. regulując czas nabożeństw wg czasu moskiewskiego. W czasach sowieckich część klasztoru zamieniona na muzeum ateizmu, część łącznie z cerkwią była czynna.
Obecnie wciąż pozostaje ośrodkiem Prawosławia i jest w jurysdykcji Autonomicznej Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej Patriarchatu Moskiewskiego. (wiadomości z Wikipedii)
